چون تار عنکبوت گرفته ست قلبشان
انتشار تیزر و پوستر فیلم موهن «عنکبوت مقدس» واکنش‌های منفی زیادی به همراه داشت.
عروجی | شهرآرانیوز؛ عنکبوت که در ظاهر قرار بود فقط نام اثری باشد درباره قاتلی زنجیره‌ای، حالا اسم رمز توهین به باور میلیون‌ها مسلمان و به‌ویژه میلیون‌ها مشهدی است. درواقع سازندگان فیلم موهن «عنکبوت مقدس» ترجیح داده‌اند به‌جای اینکه فیلمشان را بسازند و قضاوت درباره خوبی یا بدی اثرشان را به ببینده‌شان واگذار کنند، مستقیم و بی‌واسطه آنچه را پس ذهنشان بود، با پوستری شیطنت آمیز جار بزنند؛ طرحی که آشکارا شهر مشهد را به تار‌های عنکبوت تشبیه کرده است و به خیال خام طراحان و گردانندگان این صحنه آرایی قداست حرم امام‌هشتم (ع) را زیر سؤال ببرد. این پوستر موهن باعث شد احساسات مشهدی‌ها و ایرانی‌ها و دل‌باختگان امام رضا (ع) جریحه دار شود و واکنش‌های تندی را در پی داشته باشد.
مهربان‌ترین آقای جهان را خیلی ارزان فروختید
حامد عسکری، غزل‌سرای مشهور ایرانی، جزو کسانی بود که به این موضوع واکنش نشان داد. او در صفحه شخصی‌اش نوشت: «این شروع فیلم عنکبوت مقدس است. با دقت نگاه کنید. مشهد را شبیه تار عنکبوت طراحی کرده اند. مرکز تار عنکبوت هم حرم امام رضاعلیه‌السلام قرار دارد. خانم امیرابراهیمی! شما در این فیلم بازی کرده‌اید و به‌دلیل نقشتان بهترین بازیگر کن انتخاب شده اید. شما حق دارید ناراحت باشید. از مردم ناراحت باشید. اشکالی ندارد. راستش ما هم کم گناه نداریم، ولی امام رضا؟ زبانم لال عنکبوت؟ امام رضا علیه‌السلام مهربان‌تر از این حرف‌هاست که بر شما غضب بگیرد. من هم فحش و توهینی نمی‌کنم. این فقط یک زمزمه برادرانه است. زهرا خانم! در همان شب‌های جهنمی‌تان یک بار هم یک امام رضا (ع) نگفته اید؟ اگر گفته اید و جواب گرفته اید که خیلی بی‌معرفت هستید و اگر نگفته‌اید که دیگر حرفی نمی‌ماند. مهربان‌ترین آقای جهان را خیلی ارزان فروختید زهراخانم.»
با ضدایرانی بودن مشکلی ندارید؟
حجت‌الاسلام امیرحسین جعفری، فعال فرهنگی، نیز در پستی اینستاگرامی نوشته است: «حالا باید به این زن گفت که اگر یک نَمی از دریای غیرت و مرام امام رئوف ما در کسی وجود داشته باشد، امکان ندارد رضا باشد به اتفاقی که برای شما افتاد. ضربه‌زنندگان به آبروی شما، طبق نظر اسلام مستحق بزرگ‌ترین مجازات هستند و در روز قیامت به طور قطع باید حق شما را ادا کنند.» دانیال معمار، سردبیر روزنامه «همشهری»، نیز در توئیتی نوشت: «از دادن جایزه به امیرابراهیمی خوش حال هستید؟ ضد دینی‌بودن فیلم «عنکبوت مقدس» به کنار، با ضدایرانی‌بودنش چطور کنار آمدید؟»
این فیلم توجیه تحریم‌ها علیه ایران است
بیشتر از هر چیز، کاربران زیادی هم بودند که توهین فیلم به ایرانی‌ها را محور نوشته هایشان قرار دادند. برای نمونه، سیدمهدی دزفولی نوشت: «فیلم عنکبوت مقدس متأسفانه فیلمی کاملا ضدایرانی و ضداسلامی است و توجیه‌کننده احساسی برای تحریم‌های بیشتر ایران. متأسفانه ایرانیانی که از این دست اقدامات حمایت یا در این کار‌ها مشارکت می‌کنند، تسهیل کننده فشار بیشتر بر مردم و کشور هستند.»
ایرانی‌ها به هنرمندانی افتخار می‌کنند که سربلندی کشورشان را می‌خواهند
از طرفی، به‌جز جایزه امیرابراهیمی که جزو جوایز اصلی جشنواره نبود، منتقدان و داوران نگاه مثبتی به فیلم نداشتند. حتی خبرگزاری «صبا» در نقد مفصلی نوشته بود: «خشونت فیلم منجر شد چند نفر از سالن سینما بیرون بیایند.» علاوه بر بیانیه شدیداللحن خانه سینما، محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در توئیتی به این موضوع واکنش نشان داد و نوشت: «ایران زمین به هنرمندانی افتخار می‌کند که با عشق آل‌ا...، قدرشناس ایثار حافظان امنیت و سربلندی سرزمینمان هستند. هنرمندانی که زرق و برق جشنواره‌های سیاست زده و تبلیغات رسانه‌های مزدور اجنبی‌پرست، آنان را مقابل باور‌های بلند ملت قهرمان قرار نمی‌دهد.»
اصغر فرهادی به عنوان داور بر آرای نهایی تأثیر گذاشته است؟
هوشنگ گلمکانی، منقد و سردبیر مجله «فیلم امروز»، هم تلاش کرد حاشیه‌های جشنواره فیلم کن و سیاست‌زدگی حاکم بر این رویداد سینمایی را از نگاه خودش تحلیل کند. او در بخشی از یادداشتش یادآور می‌شود: «جشنواره پرهیاهوی کن تمام شد و دستاوردش برای سینمای ایران و جامعه بحران زده ما، بیش از هر چیز، حاشیه و حاشیه بود.
درباره برندگان جایزه ها، حدس‌های اینجایی در موارد اندکی نزدیک به خروجی مراسم پایانی بود و البته اهدای جایزه بهترین بازیگر زن به خانم امیرابراهیمی که از قبل هم صحبتش بود، به شائبه غلبه حاشیه بر متن آمیخته شد. ما که البته نه «عنکبوت مقدس» را دیده ایم و نه دیگر فیلم‌های رقیب را؛ بنابراین قضاوتی درباره کیفیت بازی برنده جایزه نداریم.
اما در رویداد‌های هنری، جشنواره‌ها و داوری ها، همیشه حاشیه و فرامتن بر متن تأثیر می‌گذارد. حاشیه و فرامتن بخشی از کیفیت فضای پیرامون هر اثر هنری است، مثل عنصر تبلیغات. آثار هنری با روح و روان و احساسات مخاطب سروکار دارند و فضای پیرامون (حاشیه و فرامتن، از جمله تبلیغات) هم می‌تواند میزان آن تأثیر را کم یا زیاد کند. نمی‌توان این احتمال را نادیده گرفت که اطلاع داوران از آنچه بر امیرابراهیمی در سال‌ها پیش گذشته، با توجه به حضور اصغر فرهادی در میان داوران، بر آرای نهایی آن‌ها تأثیر گذاشته است.
حتما تأثیری گذاشته است و این اتفاق به شکل‌های مختلف، همیشه افتاده و باز هم خواهدافتاد. هرچه حاشیه‌های پیرامون این جایزه بر رأی نهایی داوران تأثیر مثبت گذاشت، حواشی مربوط به فیلم «برادران لیلا» در فهرست داوران که اثر مثبتی نداشت و در کارکرد‌های داخلی اش هم متأسفانه بازتاب هایش، با وجود جایزه‌ای که این فیلم از انجمن جهانی منتقدان (فیپرشی) گرفت، اغلب منفی بود.»
واکنش متناقض علیخانی و شرکا
پس از اینکه بازیگر این فیلم جایزه بهترین بازیگر زن را کسب کرد، خیلی از بازیگران و شخصیت‌های مشهور داخلی به او تبریک گفتند، اما بعد از انتشار پوستر موهن فیلم و واکنش‌های گسترده به آن تعدادی از این سلبریتی‌ها تبریک هایشان را حذف کردند. احسان علیخانی، مجری مشهور تلویزیون، یکی از آن‌ها بود؛ کسی که با آب و تاب به امیرابراهیمی تبریک گفت، اما بعد تبریکش را حذف کرد. این موضوع البته برای خیلی‌ها جای تعجب داشت. اینکه چطور امثال علیخانی روی آنتن تلویزیون از امام رضا و اهل‌بیت (ع) مدد می‌گیرند، اما آن‌قدر شم رسانه‌ای ندارند که به این فیلم که از مدت‌ها قبل خط کلی داستان و پوسترهایش منتشر شده بود، واکنشی نشان ندادند و از طرفی برای بازیگرش هورا کشیدند. البته این موضوع مختص شخصیت‌های هنری نبود، بلکه اهل سیاست هم فریب این جریان را خوردند.
لج‌بازی می‌کنید یا بلد نیستید؟
علی علیزاده، تحلیلگر سیاسی، نیز به این موضوع واکنش نشان داد، اما واکنش او نقدی بود بر صحبت‌های آذر منصور، دبیرکل حزب اتحاد ملت. منصوری در صفحه توئیترش به بازیگر فیلم تبریک گفت وهمین موضوع باعث شد علیزاده در رشته‌توئیتی واکنشی نوشت: «خانم آذر منصوری! فیلم «عنکبوت مقدس» چهره‌ای هیولایی نه فقط از جمهوری اسلامی، بلکه از اسلام و مردم ایران به غرب نشان می‌دهد. اسلام را دینی نشان می‌دهد که تحت تأثیر تعلیماتش مردان تبدیل به قاتلان سریالی می‌شوند و مردم ایران را کسانی نشان می‌دهد که این قاتلان سریالی را تشویق می‌کنند و از این قاتلان قهرمان می‌سازند.
جایزه گرفتن این فیلم آشکارا بخشی از پازل اسلام‌هراسی و ایران‌ستیزی است. خانم منصوری! شما در مقام دبیرکل یکی از احزاب اصلاح‌طلب نمی‌دانید فیلم‌های این‌چنینی درنهایت در راستای مشروعیت‌بخشیدن به تحریم‌ها و انزوای ایران عمل می‌کنند؟ واقعا این‌قدر با «ایران‌ستیزی فرهنگی» در غرب که چهل سال قدمت دارد، ناآشنایید؟ یا از لج‌بازی سیاسی کنار ایران‌ستیزان ایستاده اید؟»
این فیلم یک شب‌نامه سخیف سیاسی است
روزنامه «کیهان» هم در مطلبی نوشت: «جشنواره کن فرانسه که به‌علت رویکرد نژادپرستانه و تبلیغ سیاسی با انتقاد‌هایی روبه رو شد، در راستای همین رویکرد به استقبال این فیلم ضعیف ضدایرانی و ضداسلامی رفت! در بخشی از متن این بیانیه آمده است: «در جشنواره فیلم کن که تحت سیطره و فرامین دولت فرانسه برگزار می‌شود، شاهد آن بودیم که ساخته‌ای نه‌تن‌ها سیاسی، بلکه شب‌نامه سخیف تصویری که ماحصل ذهن مشوش فردی دانمارکی‌تبار و برآمده از زر استکبار است و به اعتقاد‌ها و ارزش‌های میلیون‌ها مسلمان و جمعیت عظیم شیعیان جهان توهین کرده، موردتوجه این جشنواره قرار گرفته است.» هفتادوپنجمین دوره جشنواره فیلم کن در فرانسه، دو روز پیش با برگزاری مراسم اختتامیه و اهدای جایزه به برگزیدگان تمام شد.
این دوره از جشنواره کن نیز مانند دوره‌های اخیر آن، بیش از هنر و سینما به سمت تبلیغ سیاسی و ایدئولوژیک رفت، به‌طوری که مراسم افتتاحیه این جشنواره با پخش پیام تصویری زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، برگزار شد؛ اتفاقی که واکنش انتقادآمیز ژان لوک‌گدار، کارگردان نامدار فرانسوی، را برانگیخت که در مصاحبه با روزنامه لیبراسیون گفت: «[جشنواره]کن هم یک سلاح تبلیغاتی است. آن‌ها هر چه باشد، کارشان تبلیغ زیبایی‌شناسی غربی است.» و ایران امسال هم مثل همیشه هدف این سلاح تبلیغاتی قرار گرفته است. جشنواره کن ۲۰۲۲ نیز با همین رویکرد سیاست زده و ضدنژادی به انتخاب فیلم‌ها و سینماگران ایرانی اقدام کرد. به این ترتیب که آثاری توهین آمیز علیه ایرانیان و دین اسلام را به عنوان نماینده سینمای ایران انتخاب کرد! بنابر اظهار نظر حاضران در جشنواره کن امسال، فیلم‌های ایرانی پذیرفته شده در کن ۲۰۲۲ بیش از قوت هنری و سینمایی به دلیل تصاویر ضدایرانی و ضداسلامی پذیرفته شدند.
پیشنهاد کارگردان را نپذیرفتم، چون نگاهش را دوست نداشتم
صحبت‌های شهاب حسینی و بیانیه خانه سینما هم بخشی دیگر از واکنش‌ها بود که به دنبال این اتفاق در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد. شهاب حسینی، بازیگری که خودش تجربه رفتن روی فرش قرمز کن را دارد، از این گفت که بازی در این فیلم را به او پیشنهاد داده اند، اما به دلیل علاقه‌نداشتن به موضوع و نگاه کارگردان، پیشنهادشان را نپذیرفته‌است. سازمان سینمایی هم بیانیه‌ای را در محکومیت این فیلم و اقدام سیاسی و مغرضانه جشنواره کن منتشر کرد.
محمدرضا شفیعی، تهیه کننده سینما و تلویزیون، در پستی اینستاگرامی نوشت: ما را ببخش‌ای امام زیباترین‌ها از بی‌عملی برای شما. چقدر دل‌گیر است نمک خوردن و نمکدان شکستن، آن هم با، ولی نعمتی که جز رأفت و مهربانی کسی از او ندیده. چقدر سخت است که عنکبوت‌صفتان بخواهند به مهربان‌ترین مهربانان دهن‌کجی کنند. چه بدعهدی دارد این دنیای کمتر از آب دهان بزی! با هزار بار آب توبه هم پاک نمی‌شود سینمایی که بخواهد به شما کم ادبی کند؛ و واعجبا که ما زنده‌ایم!
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
